STADSACADEMIE is een platform voor samenwerking tussen Universiteit Gent en stedelijke actoren rond Gentse duurzaamheids­kwesties via transdisciplinair onderzoek en onderwijs.

Masterproefatelier
2025-2026

Tijdelijk opgebruikt?

Wat kunnen we leren uit de rijke traditie van invullingen in Gent over wat we kunnen doen en hoe we tijdelijk ruimtegebruik in de toekomst mogen, kunnen en willen benaderen?

docenten

--

studenten

--

actoren

--

contact

--

Wat was en is tijdelijk ruimtegebruik in Gent, en wat kan het méér zijn? ‘Tijdelijk ruimtegebruik’ is het gebruiken van leegstaande ruimtes in een tussenfase, tussen een oude functie en een nieuwe toepassing van de plek. Sinds 2007 experimenteert Gent actief met beleid voor deze ruimtelijke praktijk. Eerst met een aantal (grote) projecten zoals De Site of DOK en sinds 2014 worden tijdelijke initiatieven actief ondersteund via het ‘Fonds Tijdelijke Invullingen’. Wat ooit zijn oorsprong vond bij krakersbewegingen wordt tegenwoordig ingezet door diverse actoren en vanuit een verscheidenheid van insteken. Dat gaat van het aantrekkelijk maken van een plek voor toekomstige ontwikkelingen, over het beschermen van de site tegen vandalisme of overlast tot experiment en onderzoeksactiviteiten over een duurzame toekomst van de plek.  Praktijken van tijdelijk ruimtegebruik doen een beroep op de verbeelding, op wat een plek en bij uitbreiding de stad zou kunnen zijn. Maar hebben we de ‘experimentele praktijk’ met tijdelijke invullingen gepacificeerd? Wat kunnen we leren uit de rijke traditie van invullingen over wat we kúnnen doen en hoe we tijdelijk ruimtegebruik in de toekomst mogen, kunnen en willen benaderen?  

Na meer dan tachtig door Stad Gent ondersteunde initiatieven in een periode van een goede tien jaar grijpen we dit masterproefatelier aan om te leren wat de volgende stappen kunnen zijn voor de Gentse praktijk van tijdelijk gebruik. Wat kunnen we leren uit de afgelopen jaren van ondersteunde initiatieven over de inbedding van tijdelijke invulling in de stad en de samenleving als geheel? Hoe kan tijdelijk ruimtegebruik een voorafname (‘prefiguratie’) vormen op méér; een zoektocht naar nieuwe inhoudelijke insteken, verwachtingen, manieren om met elkaar en onze ruimte om te gaan? En welke prefiguraties achten initiatiefnemers nog mogelijk nadat er hen al tientallen van die prefiguraties voorafgingen? Is het potentieel van tijdelijk gebruik springlevend, of is tijdelijk gebruik als beleidspraktijk opgebruikt? 

Wat is een masterproefatelier?

In een masterproefatelier van de Stadsacademie onderzoeken studenten uit verschillende opleidingen, in het kader van hun bachelor- of masterproef, eenzelfde stedelijke duurzaamheidskwestie. Stedelijke actoren zoals beleidsmakers, experts, burgercollectieven en middenveldorganisaties worden gedurende het hele proces betrokken, van het formuleren van het probleem en de onderzoeksvragen tot de valorisatie van de inzichten. In de masterproefateliers staan leren van elkaar en experimenteren centraal. Met het onderzoek en de resultaten proberen we bij te dragen aan maatschappelijke verandering richting duurzame steden.