Gentse Gronden Sessies 2024 – Verslag

Gentse Gronden Sessies 2024 – Verslag

april - juni 2024

Onderdeel van het traject Plaats voor landbouw in de stadsrand
Partner(s): De Stadsacademie, ILVO, STAM
Met de steun van: De Stadsacademie met steun van Bijzonder Onderzoeksfonds van de Universiteit Gent, de Vakgroep Architectuur en Stedenbouw van de Universiteit Gent en het Erasmus+ cooperation partnership AESOP4Food; ILVO: STAM met steun van Stad Gent, provincie Oost-Vlaanderen en Vlaanderen

De resultaten van de drie Gentse Gronden Sessies zijn gebundeld in de publicatie “Gentse Gronden Sessies 2024”. Deze publicatie brengt de samenvattingen van de verschillende sessies samen, gestoffeerd met quotes en beelden van de debatten en een aantal essays. Het dient als een verslag van deze sessies, maar is bovenal bedoeld als uitnodiging en inspiratie voor nieuwe initiatieven die aan de toekomst van de Gentse Gronden willen timmeren.

Download hier de eindpublicatie! Ben je eerder op zoek naar een papieren exemplaar? Neem contact op via lotte.christiaens@ugent.be … zolang de voorraad strekt.

Gentse Gronden Sessies 2024
Gent is een grootgrondbezitter. Het OCMW van Gent erfde bij haar oprichting in 1976 duizenden hectaren plattelandsgrond van haar rechtsvoorgangers. Vandaag blijft nog 1.800 hectare over, waarvan het overgrote deel landbouwgrond net buiten Gent. Wat is de toekomst van de Gentse Gronden? Welke rol kunnen ze spelen in de stedelijke uitdagingen van de 21ste eeuw? In 2024 klom dat debat naar een nieuw hoogtepunt. Dankzij de tentoonstelling “Gentse Gronden” in het Gentse Stadsmuseum (STAM) maakte het brede publiek voor het eerst kennis met de eeuwenlange voorgeschiedenis en de hedendaagse betekenis van de Gentse landbouwgronden. De Stadsacademie, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en STAM sloegen de handen in elkaar om ook actief het gesprek te faciliteren over de toekomst van de Gentse Gronden. Samen boetseerden ze een reeks “Gentse Gronden Sessies”, met steun van het maatschappelijk valorisatiefonds van de Universiteit Gent.

“Grond is Landbouw”, “Grond is Voedsel” en “Grond is Macht”. Drie Gentse Gronden Sessies werden in de steigers gezet volgens de beproefde methode van de Stadsacademiesessies. Dat wil zeggen: een workshop op uitnodiging voor experten in de namiddag, een publiek debat voor een breed publiek ’s avonds, met een stedelijke duurzaamheidskwestie op tafel waarvan de complexiteit wordt gekoesterd in plaats van gemeden. De namiddagsessies boden vele tientallen deelnemers een veilige ruimte en daarmee ook de mogelijkheid om in de eerste plaats vanuit een persoonlijke interesse te spreken en pas in tweede instantie vanuit de functie die ze dagdagelijks bekleden binnen de stad, universiteit of andere professionele activiteit. ’s Avonds werden daar de vruchten van geplukt, met een zichtbaar ontdooid panel dat hardop een alternatieve toekomst voor de Gentse Gronden durfde verbeelden in interactie met een breed publiek. Tot driemaal toe werd een honderdtal mensen ontvangen in de prachtige Abdijrefter van de Bijloke in Gent.

Gentse Gronden Sessie I – Grond is Landbouw - 18/04/2024
De Gentse Gronden worden al eeuwenlang gebruikt voor landbouw. Boeren spreken niet toevallig over “eeuwige grond” die van generatie op generatie werd doorgegeven. Voor de huidige pachters zijn de gronden van levensbelang voor het voortbestaan van hun boerderij. Voor nieuwe boeren op zoek naar grond zijn ze een bron van hoop. Welke rol kunnen de Gentse Gronden spelen om de landbouw nieuw leven te geven en duurzamer te maken? Kunnen ze de erg gescheiden werelden van de stad en de landbouw dichter bij elkaar te brengen? En hoe kunnen ze de open ruimte in en rond Gent versterken?

Tijdens het avonddebat gingen Griet Celen (VLM), Koen Dhoore (Landwijzer) en Steven De Roo (boer op Gentse grond) met elkaar in gesprek. Met introductie door Hans Vandermaelen (UGent/ILVO) en moderatie door Jeroen Adam (UGent).

Herbekijk hier het avonddebat.
Download hier de slides van de introductie.

Gentse Gronden Sessie II – Grond is Voedsel – 16/05/2024
De Gentse Gronden speelden eeuwenlang een hoofdrol in de stedelijke armen- en ziekenzorg. Ze werden gekoesterd als bron van pachtinkomsten, voedsel en energie. Bij de modernisering van het sociaal beleid enkele decennia geleden verdween het thema voedsel van de agenda en leek de rol van de gronden uitgespeeld. Maar ondanks verschillende vormen van hulp hebben vele Gentenaars vandaag geen toegang tot gezond, duurzaam voedsel. Welke rol kunnen de Gentse Gronden spelen om die toegang te verbeteren? Hoe zou het historische landbouwpatrimonium een hedendaagse sociale betekenis kunnen krijgen? En hoe ga je daar concreet mee aan de slag?

Tijdens het avonddebat gingen Caroline Vandekinderen (UGent), Wiepke Boogaerts (Karoot), Michiel Dehaene (UGent) en Eline Vermeir (Goedinge) met elkaar in gesprek. Met introductie door Hans Vandermaelen (UGent/ILVO) en moderatie door Jeroen Adam (UGent).

Herbekijk hier het avonddebat.
Download hier de slides van de introductie.

Gentse Gronden Sessie III – Grond is Macht – 13/06/2024
De Gentse Gronden werden eeuwenlang opgebouwd, beheerd en beschermd. Het is opmerkelijk dat ze zo lang publiek bezit bleven, ook al wijzigde de samenleving drastisch. Gentse instellingen hadden goede redenen om hun grondposities rond de stad te beschermen. Tijdens de laatste decennia werden vele gronden verkocht om andere beleidsdoelen te financieren. Pas sinds enkele jaren worden daar opnieuw vraagtekens bij geplaatst. Welke rol kunnen de Gentse Gronden spelen in de vele uitdagingen waar Gent deze eeuw mee geconfronteerd wordt? Is de ligging van vele Gentse Gronden buiten Gent een zwakte of een kans? Hoe kunnen de Gentse Gronden op korte én op lange termijn vruchten afwerpen?

Tijdens het avonddebat gingen Filip De Rynck (UGent), Philippe Van Wesenbeeck (Stad Gent) en Sarah De Boeck (auteur 'De essentiële economie') met elkaar in gesprek. Met introductie door Hans Vandermaelen (UGent/ILVO) en moderatie door Jeroen Adam (UGent).

Herbekijk hier het avonddebat.
Download hier de slides van de introductie.

Bekijk ook hier de digi-expo van Gentse Gronden!

Meer weten over publieke gronden? Kijk dan zeker naar het rapport van ILVO: Publieke Grond in Vlaanderen en Brussel