Stroom van rechtvaardigheid
docenten
studenten
actoren
contact
De ingrijpende en wereldwijde klimaatcrisis alsook de groeiende grondstoffenproblematiek maken een duurzame energietransitie noodzakelijk. Het Gentse stadsbestuur wil daarin zijn verantwoordelijk opnemen en streeft ernaar om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Eén van de doelstellingen is het fossielvrij maken van woningen en bedrijven. Zo werd in 2023, op initiatief van onder andere de Stad Gent, het Living Lab 'Muide-Meulestede Fossielvrij’ gelanceerd. Deze wijk dient ook als case binnen Europees onderzoek dat door UGent-onderzoekers van EnerGhentIC wordt uitgevoerd.
In dit masterproefatelier verkennen en onderzoeken we hoe een sociaal-rechtvaardige energietransitie kan worden gerealiseerd in de kwetsbare Gentse wijk Muide-Meulestede. Binnen de collectieve setting van het Living Lab verkennen we niet alleen nieuwe vragen en ontwikkelingen, maar bouwen we ook verder op bestaande initiatieven en dit binnen een inter- en transdisciplinaire setting. Het streven naar een energietransitie in deze wijk is immers meer dan een technisch vraagstuk. Tijdens een transitie verandert een systeem immers via co-evolutie van regels en instituties, infrastructuren en technologie, actoren en machtsverhoudingen, culturele betekenissen en denkpatronen, probleemdefinities en oplossingen... Daarom spreken we van een socio-technische transitie. Concreet gaat dit gepaard met zowel technologische innovaties als sociale en culturele veranderingen. Een energietransitie heeft implicaties voor de woon- en omgevingskwaliteit, (energie)armoede en (on)gelijkheid, welzijn en werkgelegenheid, participatie en inclusie...
Binnen dit masterproefatelier besteden we bijzondere aandacht aan de vraag hoe een energietransitie versneld en bijgestuurd kan worden op een sociaal-ecologisch rechtvaardige manier. Volgende onderzoeksvragen worden daarom als uitgangspunt genomen:
Wat zijn gewenste toekomsten en welke oplossingen (technologieën, beleidsinstrumenten, organisatiemodellen…) bieden meeste kans op een inclusieve en rechtvaardige energietransitie?
Welke uitdagingen, kansen en problematieken duiken op vlak van energie en klimaat in de wijk Muide-Meulestede? Welke lock-ins werken belemmerd?
Hoe energierenovaties betaalbaar organiseren en gentrificatie vermijden? Wat, waar, wanneer en door/voor wie? Welke perspectieven staan tegenover elkaar?
Hoe verloopt de besluitvorming rond ingrijpende energetische kwesties en hoe kunnen deze processen inclusief/participatief worden georganiseerd?
Wat is een masterproefatelier?
In een masterproefatelier van de Stadsacademie onderzoeken studenten uit verschillende opleidingen, in het kader van hun bachelor- of masterproef, eenzelfde stedelijke duurzaamheidskwestie. Stedelijke actoren zoals beleidsmakers, experts, burgercollectieven en middenveldorganisaties worden gedurende het hele proces betrokken, van het formuleren van het probleem en de onderzoeksvragen tot de valorisatie van de inzichten. In de masterproefateliers staan leren van elkaar en experimenteren centraal. Met het onderzoek en de resultaten proberen we bij te dragen aan maatschappelijke verandering richting duurzame steden.