Stadsacademie tag: voedselsystemen
Masterproefatelier Sint-Pietersabdij als Foodhub
De Sint-Pietersabdij is een zeer gekend en zichtbaar gebouw in Gent. De abdij kent een rijke geschiedenis waarin voedsel een belangrijke rol heeft gespeeld. Op het vlak van eten was de abdij als grondbezitter doorgaans heel goed voorzien. In principe was een abdij een zelfvoorzienend landbouwbedrijf, de wijngaard bestaat bijvoorbeeld al sinds de 9de eeuw, maar het gebruik van tot in het buitenland gelegen gronden werd vanzelfsprekend ook uitbesteed. Specerijen en wijn bijvoorbeeld, en zelfs vee of graan, werden vaak ingevoerd. De keten was dus ook in het verleden niet altijd even kort.
De abdij was ook een plek van culinair vakmanschap en innovatie. De monniken waren soms avontuurlijke foodies. Ze aten, zelfs op vastendagen, zeer rijkelijk en de abt-diplomaat verwende zijn gasten met nog uitgebreidere feestmalen. Het achttiende-eeuwse plankengewelf van de refter is niet voor niets beschilderd met bijbelscènes die met voedsel verband houden.
Hoewel er tegenwoordig nog steeds verschillende soorten fruit groeien in de tuin van de abdij, is de oorspronkelijke verbinding tussen de abdij en voedsel grotendeels verloren gegaan.
Met zijn intellectuele traditie en een deel van zijn prachtige binnen- en buitenruimten is de Gentse Sint-Pietersabdij een uitgelezen historische plek om ook vandaag te inspireren tot ontmoetingen en nieuwe perspectieven rond het thema voedsel, actueler dan ooit.
In dit masterproefatelier zullen we ons richten op de vraag hoe we van de abdij in de hedendaagse context van Stad Gent opnieuw een plek voor verbinding rond voedsel kunnen maken. Met als uitgangspunt het idee van een voedselhub, onderzoeken we of de abdij voor verbinding kan zorgen tussen wijkbewoners, tussen stad en platteland, tussen stadsdelen, tussen burgers en beleid, maar vooral tussen Gentenaren en hun voedsel.
We werken aan een specifieke case, maar tegelijkertijd raakt deze opgave ook aan bredere vraagstukken omtrent de transitie van het Gentse voedselsysteem. Met het concept van voedseldemocratie in gedachten, zullen we onderzoeken hoe we het voedselvraagstuk in Gent opnieuw kunnen politiseren en mensen terug meer controle kunnen geven over hoe en welk voedsel op hun bord komt.
Masterproefatelier Voedselondersteuning
De keuze kunnen maken wat je eet en hoeveel je eet? Voor veel mensen is het een evidentie.
Een groeiende groep mensen en gezinnen hebben die keuze echter niet. De coronacrisis en de stijgende voedselprijzen zorgden ervoor dat mensen meer en langer beroep doen op voedselhulp. Het logistiek platform Foodsavers herverdeelde sinds zijn oprichting in 2017 meer dan 1.763.716 voedselpakketten. Ze ervaren, net als sociale kruideniers en sociale restaurants, een grote vraag en een dalend aanbod. Ook zien we overal nieuwe burgerinitiatieven opduiken vaak met ondersteuning door lokale overheden. De Gentse voedselraad ondersteunde in 2022 bijvoorbeeld Kookploeg Gent Solidair en solidair eethuis Karoot. Daarnaast groeit echter ook de vraag of voedselhulp wel een rechtvaardige manier van armoedebestrijding is?
In het masterproefatelier voedselondersteuning buigen we ons over deze en vele andere vragen:
• Doet het bestendigen en institutionaliseren van voedselhulp afbraak aan de sociale mensenrechten?
• Als voedselhulp geen structurele oplossing kan zijn, wat dan wel?
• Is voedselhulp wel de beste manier om voedseloverschotten te verminderen? En past dit binnen de transitie naar een duurzamer voedselsysteem?
• Hoe kunnen we de toegang tot (het recht op) voldoende, duurzame en gezonde voeding voor iedereen vergroten?
• Welke rol kunnen de verschillende stedelijke actoren hierin opnemen?
