Stadsacademie tag: duurzaamheid

Masterproefatelier Circulair Bouwen 2021-2022

Studenten van de volgende opleidingen: industriële wetenschappen-industrieel design, industriële wetenschappen-bouwkunde, ingenieurswetenschappen-architectuur, management en informatica, finance en risicomanagement, onderzoeken binnen het masterproefatelier Circulair Bouwen de volgende onderzoeksvraag:

Hoe kunnen we duurzaam en circulair materialengebruik in gebouwen ontwikkelen, stimuleren, implementeren?

De scope van het masterproefatelier zijn de gebouwen van UGent.

Hierbij kunnen ze ideeën uitwisselen met medewerkers van de Dienst Gebouwen en Facilitair Beheer, het Department Milieu en andere experts.

Masterproefatelier Circulair bouwen

Circulariteit is hip, en dat is goed. Maar wat houdt het in? Hoe zal een circulaire toekomst eruitzien? Hoe zal een circulair gebouw eruitzien? Voor een deel hangt dit af van de materialen die we al dan niet zullen (her-)gebruiken. Maar het is veel meer dan enkel een bouwtechnische kwestie. Het gaat ook om de maatschappelijke toekomsten die we projecteren op zo een circulair gebouw. Wie zal het (niet) kunnen gebruiken? Welke functies zal het (niet) vervullen? En voor al deze vragen stelt zich op zijn beurt de vraag: wie beslist hierover, wie heeft recht van spreken?

Zo bekeken stelt de vraag naar circulair bouwen zich tot elke discipline. Meer nog, binnen de Stadsacademie zijn we ervan overtuigd dat het samenbrengen van disciplines leidt tot betere vragen, rijkere vragen vooral, vragen die de mogelijkheden én valkuilen van een meer circulaire economie verder uitdiepen.

Volgend academiejaar willen we ideeën, modellen, perspectieven en methodieken uit verschillende disciplines samenbrengen rond een concreet bouwproject van de UGent: Blok B op campus UZ Gent. Blok B wordt afgebroken, dat staat vast. Maar hoe breek je een gebouw circulair af? Wat gebeurt er met de gerecupereerde materialen, in welke waardeketen komen ze terecht en aan welke eisen moeten ze daartoe voldoen? Hoe en door wie moet die keten beheerd worden? Hoe staan nieuwe gebruikers tegenover hergebruikte materialen? Het zijn maar enkele van de vragen die zich opwerpen en die meteen laten zien dat ook hier het bouwtechnische niet lost valt te zien van economische, sociale en politieke aspecten?

Vanuit verschillende invalshoeken en onderzoeksgroepen willen we masterproefstudenten laten aan de slag gaan met deze vragen. Spreekt je dit aan en wil je graag samen met je studenten meedenken over dit thema,
contacteer dan kgrdvos.Devos@UGent.be

Masterproefatelier Ongelijkheid in mobiliteit en bereikbaarheid

We are a new Stadsacademie trajectory exploring the broad topics of mobility, accessibility and city making, albeit specifically focusing on aspects of equity and distributive justice. We are interested in, for example, new forms of city street design and their impacts on liveability and mobility (e.g., who benefits from tactical urbanism?), approaching mobility equity from an ethnographic point of view (e.g., what is the impact of gendered mobility patterns?), or coproducing knowledge with residents by means of surveys or through a participatory approach (e.g., how do we engage citizens in an inclusive way in sustainable mobility transitions?). In the coming year we plan to define our focus, and we are seeking masters students with interdisciplinary backgrounds to join our masterproefatelier.

We look forward to welcoming new ideas with a link to mobility accessibility and equity, and providing support to masters students through our transdisciplinary network. To learn more about our Stadsacademie trajectory and our work, check out our next Lunch Talk event: De Gentse mobiliteitstransitie, or connect with us via email!

Masterproefatelier De-institutionalisering van woonzorgomgevingen

In het academiejaar 2022-2023 en 2023-2024 gaan studenten in dit masterproefatelier aan de slag met het thema ‘de-institutionalisering’, geïnspireerd door de overkoepelende vraag hoe zorg- en ondersteuninginitiatieven in die geest ontworpen, (her-)ontwikkeld, gestimuleerd en geïmplementeerd (kunnen) worden. Daarbij worden institutionalisering en de-institutionalisering begrepen als kwesties die bestaan uit zowel een sociaal-ruimtelijke dimensie als een culturele dimensie. Een sociaal-ruimtelijk perspectief focust op de vraag wat ruimte met mensen doet, en wat mensen met ruimte doen. De culturele dimensie van (de)institutionalisering omvat het vraagstuk hoe een institutionele cultuur vorm krijgt, bijvoorbeeld op basis van rigiditeit van routine (zoals vaste tijdschema's), sociale afstand en het niet-gepersonaliseerd werken. Deze dimensies zijn sterk met elkaar verweven.

Dit atelier houdt enerzijds een zoektocht naar de verscheidenheid aan interpretaties, ontwikkelingen en realisaties van de-institutionalisering in en overheen zorgwerkvelden (zorg voor personen met een handicap, geestelijke gezondheidszorg, en jeugdzorg). De cases en ‘wicked’ issues zijn divers en situeren zich zowel in Gent als in Vlaanderen. Daarom willen we een trans-disciplinaire wisselwerking uitbouwen om de kwestie hoe zorg en ondersteuning lokaal ontworpen en geïmplementeerd kan worden te herdenken en opnieuw te verbeelden aan de hand van inspirerende en vruchtbare toekomstscenario’s.

Het in kaart brengen van de brede waaier aan bestaande initiatieven; hoe sociaal-ruimtelijke kwaliteit gerealiseerd wordt en kan worden; welke plaats personen in de GGZ, personen met een handicap, ouderen en jongeren in de jeugdzorg (mogen en kunnen) innemen in deze processen; welke woon-zorg-parcoursen deze burgers afleggen; welke discoursen het de-institutionaliseringsdebat kleuren…, het zijn slechts enkele vragen waar in het masterproefatelier mee aan de slag kan worden gegaan.

Op zoek naar…
De onderzoeksvragen die in de schoot van dit masterproefatelier kunnen ontstaan raken aan een brede waaier van disciplines en omvatten zowel brede als meer specifieke vraagstukken. We denken specifiek aan expertise van studenten en promotoren vanuit: architectuur, stedenbouw en ruimtelijke planning, geografie, antropologie, conflict & development, landschapsarchitectuur, sociaal werk en sociale pedagogiek, pedagogische wetenschappen, sociologie, criminologie, bestuurskunde, eerstelijnsgezondheidszorg en ruimere gezondheidswetenschappen, (klinische) psychologie, bio-ingenieurswetenschappen, kunstwetenschappen, geschiedenis, wijsbegeerte en moraalwetenschap, …

Masterproefatelier Herontwikkeling van woonzorgomgevingen

De centrale vraag in dit masterproefatelier is: “Hoe kunnen we woonzorgomgevingen in de toekomst radicaal herdenken vanuit een sociaal-ruimtelijk perspectief?”. Veranderende maatschappelijke opvattingen rond hoe we vandaag zorg een plaats geven in onze samenleving, in combinatie met een verouder(en)d zorgpatrimonium stelt ons voor fundamentele en concrete uitdagingen. Wat als we woonzorgomgevingen in de toekomst niet langer zien als enclaves in de stad of stadsrand waar mensen afgezonderd worden van de samenleving? Wat als we niet langer zouden vertrekken vanuit afgebakende ‘doelgroepen’ maar vanuit een diversiteit van burgers (inclusief ouderen, studenten, zorgprofessionals, etc.) bij het inbedden van zorg en ondersteuning in inclusieve woonzorgomgevingen?

In dit masterproefatelier staat de concrete case Zorgsite Lemberge centraal. Op vraag van Zorgband Leie en Schelde start vanaf begin 2022 tot midden 2023 een sociaal-ruimtelijk onderzoek, gekoppeld aan het masterproefatelier. Naar aanleiding van sterk verouderde infrastructuur, wil Zorgband Leie en Schelde werk maken van de reconversie van de gehele site Lemberge, waar zich momenteel een woonzorgcentrum, revalidatieziekenhuis en een centrum voor personen met (jong)dementie bevindt. In de nabije buurt bevindt zich o.a. de campus Diergeneeskunde (UGent) en GGZ-voorziening Karus. De ambitie is om op een toekomstbestendige manier de sociaal-ruimtelijke kwaliteit van deze woonzorgomgeving te verhogen. Hierbij wordt onder meer gedacht aan nieuwe, kleinschalige, en inclusieve woonvormen; intergenerationele uitwisseling tussen ouderen en studenten; participatieve en belevingsgerichte zorg; actieve samenwerking en ruimte voor ontmoeting met de buurt en de buren; mogelijke wisselwerking met stadslandbouw en lokale voedselstrategieën; enz.

Op zoek naar…
De onderzoeksvragen die in de schoot van dit masterproefatelier kunnen ontstaan raken aan een brede waaier van disciplines en omvatten zowel brede als meer specifieke vraagstukken. We denken specifiek aan expertise van studenten en promotoren vanuit: architectuur, stedenbouw en ruimtelijke planning, geografie, antropologie, conflict & development, landschapsarchitectuur, sociaal werk en sociale pedagogiek, pedagogische wetenschappen, sociologie, criminologie, bestuurskunde, eerstelijnsgezondheidszorg en ruimere gezondheidswetenschappen, (klinische) psychologie, bio-ingenieurswetenschappen, kunstwetenschappen, geschiedenis, wijsbegeerte en moraalwetenschap, …

Ecodesign Challenge Biodiversiteit op campus Sterre

Tijdens de ecodesign challenge georganiseerd door UGent in samenwerking met Vlaanderen Circulair, GLIMPS en BOS+ werkten biologie en industrieel design studenten samen aan oplossingen voor meer biodiversiteit op campus Sterre. . De studenten kregen een geleide rondleiding op campus Sterre, en gingen daarna aan de slag via de design thinking methode. Hun prototypes en plannen werden uiteindelijk voorgesteld aan een jury die bestond uit medewerkers van Vlaanderen Circulair, GLIMPS, BOS+, het Living Lab campus Sterre en de decaan van de faculteit Wetenschappen, die gehuisvest is op campus Sterre.

Onderzoeksproject Living Lab campus Sterre

Een duurzame en klimaatneutrale campus

De UGent wil tegen 2050 CO2 neutraal zijn. Een belangrijk onderdeel van deze transitie is het gebouwenpatrimonium dat aan renovatie toe is en waarbij de infrastructuur ook duurzamer beheerd en gebruikt moet worden.

De universiteit als living lab

In de Stadsacademie vindt actie-onderzoek en actie-onderwijs plaats rond duurzaamheidsvraagstukken die relevant zijn voor de stad Gent en/of voor de UGent. De universiteit kan zo dienen als living lab waarbij de eigen instelling als een levend laboratorium wordt gebruikt en studenten, onderzoekers, docenten en de Centrale Administratie met hun enorme kennis bijdragen aan duurzame oplossingen.

Transdisciplinair onderzoek rond klimaatopgaves

De uitdaging om naar een duurzamere campus te evolueren past dan ook goed in de filosofie en werkwijze van de Stadsacademie. Daarom is er met steun van het Vlaams Klimaatfonds het living lab campus Sterre opgericht. Hierbij zullen studenten, onderzoekers, docenten, de Centrale Administratie, en andere betrokken actoren samen aan de klimaatopgaves van de campus werken.

Dit gebeurt via transdisciplinaire experimenten waarbij klimaatopgaves van campus Sterre worden geïdentificeerd door middel van sessies met studenten, docenten, vertegenwoordigers van de Centrale Administratie en externe actoren. Deze klimaatopgaves worden dan onderzocht door de studenten door middel van transdisciplinaire masterproefateliers, bachelorproeven, stages en andere opdrachten met terugkoppeling naar de betrokken actoren. De resultaten en uitdagingen worden via lezingen aan een breder publiek voorgesteld.

Om de opdracht haalbaar te houden werd gekozen om twee jaar op één campus, namelijk campus Sterre, te focussen, waarna inzichten en resultaten kunnen meegenomen worden naar andere campussen binnen en buiten UGent. Voor deze twee jaar is er een deeltijdse Living Lab coördinator aangeworven die als brug zal fungeren tussen de verschillende actoren en mee de sessies, masterproefateliers en lezingen zal faciliteren.

Aftrap Living Lab campus Sterre

Wat

Deze sessie is de aftrap van het living lab campus Sterre, waarbij de campus als experimenteerruimte dient voor studenten, universiteitsmedewerkers, academisch personeel en externe actoren die samen innovatieve maatregelen uitwerken om de campus  duurzamer en klimaatvriendelijker te maken.

De transitie naar een duurzame en klimaat neutrale campus stelt de universiteit niet alleen voor energetische bouwtechnische uitdagingen, maar evenzeer voor vraagstukken inzake verdichting, grondposities, eigenaarschap, beheer, circulaire economie, toegankelijkheid, delen van ruimte, etc.

In het living lab willen we docenten, onderzoekers, administratief en technisch personeel, studenten en externe actoren samenbrengen om actie-onderzoek en actie-onderwijs te doen rond deze klimaatopgaves op campus Sterre. De eerste stap hierin is om tijdens de stadsacademiesessie het vraagstuk vanuit de verschillende perspectieven van de verschillende actoren te belichten en zo tot een beter begrijpen van de opgaves te komen.

Programma

De stadsacademiesessie start met een korte introductie van het living lab project, de ervaringen van de studenten die al deel uitmaakten van het living lab en de uitdagingen in verband met de transitie van de campus.

Hierna worden deze uitdagingen verder verkend door in verschillende rondes in kleine groepjes te brainstormen in een “world café” setting.

De uitkomst van deze brainstorm zal gebruikt worden om mogelijke opgaves te identificeren waar studenten samen met de andere betrokkenen onderzoek op kunnen uitvoeren.

Buurtsafari Living Lab campus Sterre en Living Lab HOGENT

De UGent en HOGENT toveren hun campussen om tot levende laboratoria voor klimaatoplossingen.

In de buurtsafari maak je een wandeling langs verschillende bijzondere plekken, waar een expert telkens met veel plezier uitleg geeft over de verschillende aspecten van Living Lab HOGENT en Living Lab UGent. Afsluiten gebeurt met een drankje in de burenbar Cabane Banane.

Meer info op Facebook.

Studentenpresentatie Sneuvelnota ‘Material matters’ & masterproeven

Collectieve opdracht binnen het masterproefatelier circulair bouwen

De studenten van het masterproefatelier circulair bouwen doen thesisonderzoek naar verschillende aspecten van duurzaam en circulair bouwen. Als onderdeel van het masterproefatelier werken ze ook samen aan een collectieve opdracht: het herwerken van een bestaande sneuvelnota van de UGent rond circulair materialengebruik met hun inzichten en toevoegingen rond circulair bouwen.

Studentenpresentatie

Deze hernieuwde nota 'Materials Matter' en het thesisonderzoek van de studenten werd voorgesteld door de studenten in een online setting aan UGent medewerkers van het Projectbureau, Technisch Bureau en Facilitair Bureau van de Dienst Gebouwen en Facilitair  Beheer, UGent medewerkers en van het Departement Milieu, en promotoren en begeleiders. Er was ook ruimte voor vragen en discussie.

Living Lab campus Sterre

Het Living Lab campus Sterre is een project gefinancierd door het Vlaams Klimaatfonds waarbij de campus als experimenteerruimte dient voor studenten, universiteitsmedewerkers, academisch personeel en externe actoren die samen innovatieve maatregelen uitwerken om de campus duurzamer en klimaatvriendelijker te maken.