Lunchlezing ‘Zonderzoekers gezocht’ door Laurens Verbeke
maandag 25 april 2022 om 11:00
Green Hub, UFO gebouw
Op maandag 25 april 2022 organiseerde de Stadsacademie in de Green Hub een prikkelende lezing over serendipiteit, oorspronkelijk denken en ratio.
Over de spreker: Laurens Verbeke stond 25 jaar geleden op het punt om een (kennissociologisch) doctoraatsvoorstel in te dienen. Door een speling van het toeval sloeg hij echter een andere weg in en werkte zijn thesisgedachten de voorbije kwarteeuw op een totaal andere manier uit, in de media. Als televisiemaker werkte hij eerst een tiental jaar voor het productiehuis Woestijnvis. Bij deze vroegere hofleverancier van VRT stond hij in 1997 onder meer aan de wieg van het dagelijkse magazine Man Bijt Hond (één). In 2007 werd hij programmadirecteur van VTM en de televisiezenders van Medialaan (nu DPG). Met liefhebbers richtte hij in 2014 zijn eigen productiehuis op. Naast programma’s als Het Goeie Leven en Van Algemeen Nut ontwikkelde hij er ook De Columbus. Dat is een bus én een programma waarin Wim Lybaert zich vier seizoenen lang met bekende gasten naar het onbekende liet leiden.
Met het boek Columbussen Zonder Bus schreef hij recent ook ‘een kleine filosofie van het alledaagse leven op aarde’ en zo maakte hij de letterlijke verbinding tussen televisie en het doctoraatsvoorstel dat hij nooit indiende. Een verrijkende verbinding tussen twee (of meer) werelden, laat dat net ook het fundament zijn waar de Stadsacademie op is gebouwd.
Over de lunchlezing: Zonderzoekers gezocht!
Wetenschapper, politicus, arbeider of kunstenaar… Met deze lezing riep Laurens Verbeke op om de zonderzoeker (m/v/x) in onszelf wakker te maken. Hij richtte hiervoor zelfs het Internationaal Zonderzoeksinstituut op.
Vandaag leven we voor het eerst in ons menselijk bestaan samen in een globaal verband. Maar om onszelf op die allergrootste schaal te kunnen organiseren, hebben we de voorbije 300 jaar veel ballast weggesneden. En dat doen we nog altijd, elke dag. Maar waarom is die ballast ballast? De zonderzoeker houdt zich bezig met het betekenisvolle verdwijnen. Wat zit er in de vuilniszakken van de globale schaal? Waarom is het afval? Waarom heeft het geen betekenis meer en vooral: wat is de betekenis van dit betekenisverlies? Wat van onze wereld afvalt, vertelt ons alles over de grenzen van onze wereld. Daar waar iets afvalt, wordt de rand zichtbaar. De rand is de grens en in de beweging op die grens wordt voelbaar wat onze wereld begrenst en dus definieert.
In deze lezing werd ingezoomd op enkele verloren voorwerpen, vergeten gewoonten of verdwenen talenten. Wat ligt er anders gezegd in de schatkist van onze afvallige wereld verzonken?
Allereerst is er natuurlijk de bedreigde gave van het zonderzoeken zelf. Die gave brengt de zonderzoeker mogelijks bij verloren voorwerpen of marginale begrippen als abductie en intuïtie, serendipiteit, oorsprong en groei, de rede (jawel de rede die we dik 300 jaar geleden nog vierden met de eeuw van de rede!), de tafel, dialogica, respect, de bocht, middellijkheid…
Hierbij komen mogelijks volgende bijhorende vragen bovendrijven:
- (Bij serendipiteit) – Waarom is serendipiteit zo onnozel? Waarom zijn serendipiteit en biodiversiteit verwante begrippen? Waarom zijn wolken de basis voor onze vorming?
- (Bij oorsprong en groei) – Waarom heeft economische groei nooit bestaan? Wat zijn de fundamenten van een organische organisatie? Hoe kunnen we groeien zonder groter te worden?
- (Bij rede) – Waar is de noemer of wat is het belang van de juiste schaal? Vraagt urgentie onmiddellijke of middellijke actie? Waarom is de nieuwe eeuw van de rede hoogst urgent?